Keten in beeld met levenscyclusanalyse (LCA)

In het klimaatbeleid worden afspraken gemaakt over de vermindering van broeikasgassen in de landbouw. Dat gaat alleen over de emissies van lachgas en methaan op de landbouwbedrijven zelf. De primaire productie is echter onderdeel van een groter productiesysteem met een wereldwijde keten van bedrijven en grondstoffen. Er bestaat een internationaal erkende rekenmethodiek om de klimaateffecten van deze hele productieketen in beeld te brengen: de levenscyclusanalyse (LCA). Deze ketenbenadering wordt al jaren gebruikt en doorontwikkeld door wetenschap, bedrijfsleven en de EU maar is tot nog toe geen onderdeel van het Nederlandse klimaatbeleid. Dit leidt tot gemiste kansen. Bovendien geeft het ook risico’s op prioritering van maatregelen die vanuit globaal perspectief helemaal niet effectief zijn.

Voorbeelden van gemiste kansen

• Een voorbeeld: in de melkveehouderij bevindt zich een kwart van de emissies van melk en vlees buiten de nationale registratie voor de landbouw. Bij varkens en pluimvee is dat zelfs twee derde tot driekwart van de emissies. Dit komt vooral door de productie van diervoer en kunstmest en het transport. Er zijn goede mogelijkheden om deze emissies te verminderen, bijvoorbeeld door gerichte grondstofkeuzes en aanpassing van processen. Ook de emissies die worden veroorzaakt door ontbossing horen daarbij, denk aan het verbouwen van voergewassen zoals soja. Het verlagen van deze emissies komt niet in beeld als oplossingsrichting in het huidige klimaatbeleid. Partijen die hierin iets kunnen betekenen, krijgen dus ook geen prikkel om hierop te handelen.


• Een ander voorbeeld is de Nederlandse kunstmestindustrie. Deze produceert stikstof kunstmest met een relatief laag klimaateffect. Om wereldwijd klimaatemissies van landbouw te reduceren zou het bevorderen van die productie geen gek idee zijn, maar binnen de huidige context van het beleid komt die mogelijkheid niet aan de orde.

We laten kansen liggen om de meest effectieve maatregelen te definiëren en beperken daarmee het handelingsperspectief van de gehele landbouwketen.